Officier van justitie Gerben Smid (41) is een van nature optimistisch persoon. "Ik hoop niet dat je kijk op de wereld erg verandert, zei mijn vrouw toen ik aan deze baan begon.’’ Tot op heden gebeurt dat niet. Toch ziet Smid regelmatig van dichtbij hoe mensen onder bepaalde omstandigheden slechte beslissingen nemen. "De meeste misdrijven hebben wel een link met geld’’, vertelt hij in een van de zittingszalen van het gerechtsgebouw in Breda.
Zijn blik op de samenleving blijft in ontwikkeling bij het Openbaar Ministerie. Elke zaak staat in verbinding met een ander levensverhaal. ‘’Waarom besluiten mensen op een illegale manier hun geld te verdienen, terwijl ze zoveel te verliezen hebben? Dat blijf ik een boeiende vraag vinden’’, zegt officier van justitie Smid. De zaken die hij onderzoekt, vertellen vaak niet het verhaal van één maar dat van meerdere levens. Van verdachten, maar ook van slachtoffers en nabestaanden.
De contactmomenten met slachtoffers en nabestaanden maakt het werk voor officier van justitie Smid heel tastbaar. ‘’Je ziet van dichtbij wat een misdrijf heeft veroorzaakt.’’ In een zaak rond partnergeweld neemt Smid de tijd voor de nabestaanden van het slachtoffer. Hij gaat verschillende keren met hen in gesprek. ‘’Uiteindelijk kreeg ik als bedankje een bos bloemen en een lief kaartje dat ik altijd heb bewaard. Zo’n gebaar betekent voor mij meer dan een vermelding in de media rondom een opvallende zaak.’’
Zo vader, zo zoon?
Als zoon van een officier van justitie krijgt Gerben Smid als kind het een en ander mee over het werk van zijn vader. Een baan bij het Openbaar Ministerie wekt dan niet meteen de interesse. ‘’Mijn vader was veel weg. Ik volgde zijn zaken niet echt maar keek in de krant wel naar artikelen die met zijn beroep te maken hadden.’’
Smid slaat in eerste instantie een andere weg in en begint zijn carrière met een promotieonderzoek aan de universiteit. Na een daaropvolgende beleidsfunctie bij het Openbaar Ministerie op Curaçao, keert hij terug naar ons land in de functie als beleidsadviseur bij de Financial Intelligence Unit, waar men ongebruikelijke geldtransacties onderzoekt. ‘’Ik wilde niet mijn hele leven beleidswerk blijven doen. Maar met de poten in de klei, in een actievere rol die ertoe doet.’’ Smid besluit een traject tot oio(officier van justitie in opleiding, red.) te volgen. ‘’Ik was 36 toen ik dacht: ‘Als ik het nu niet doe…’’ Hij moet daarvoor wel zijn baan met vast contract, een fijn salaris en een goed toekomstperspectief achter zich laten. Dat is in het begin best spannend, geeft hij toe. ‘’Het is een sprong die je neemt. Het geeft ook een bepaalde onzekerheid. Tegelijkertijd is de OIO-opleiding een maatwerktraject: er wordt gekeken naar wat jij nodig hebt en je wordt goed begeleid. Dit bleek de beste investering in mijn persoonlijke en professionele groei.”
Een warm parket
De sprong in het diepe blijkt jaren later nog steeds een goede keuze. Als officier van justitie binnen het arrondissement Zeeland-West-Brabant voelt Smid zich inmiddels erg thuis. ‘’Het is een warm parket. Zelfs van boven de rivieren mag je meedoen’’, grapt hij. Wat de baan voor Smid zo aantrekkelijk maakt? ‘’Het is absoluut niet saai. Als officier doe je vrijwel nooit wat je in de ochtend gepland had om te doen. Daar moet je wel mee om kunnen gaan.’’
Maatwerk
Met veel zaken tegelijkertijd is het hard werken en regelmatig schakelen als officier van justitie. De ene casus is bovendien de andere niet. ‘’Soms is een zaak complex en ben je veel langer bezig met het onderzoek. En ondertussen blijven de andere lopende onderzoeken ook aandacht vragen’’, legt Smid uit. Als startend officier begint hij op de wat minder grote misdrijven die vaak voor de politierechter komen. Volgens Smid zijn daar regelmatig verwarde personen of mensen met verslavingsproblemen bij betrokken. En dat vergt maatwerk. ‘’Samen met ketenpartners, de reclassering, de Raad voor de Kinderbescherming of verslavingszorg ga je om de tafel en kijk je op zo’n moment wat een zaak of verdachte nodig heeft.’’
Sinds kort werkt officier van justitie Smid aan de grotere onderzoeken binnen het Openbaar Ministerie. Daar gaat zijn hart sneller van kloppen, helemaal omdat er regelmatig nog geen verdachte in beeld is. ‘’Je kijkt naar welke opsporingsmiddelen je kunt inzetten om bewijs te verzamelen. Iemand is bijvoorbeeld bezig met het opzetten van dealpraktijken. Daar probeer je dan een beeld van te krijgen.’’ Smid beslist over interventies en komt als het nodig is ook op een plaats delict. ‘’Soms wil je een plek ook zien.’’
Voldoening
Officier van justitie Smid is van plan zich nog wel een tijd bezig te houden met het ophelderen en opsporen van strafbare feiten. ‘’Het blijft een bepaalde spanning en voldoening geven om degenen die kwaad doen, terecht te laten staan.’’